ทัพไทยตีเมืองญวนอีกครั้ง ช่วยองเชียงสือกู้แผ่นดินแต่ไม่สำเร็จ

ทัพไทยตีเมืองญวนอีกครั้ง ช่วยองเชียงสือกู้แผ่นดินแต่ไม่สำเร็จ

            หลังจากที่พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ทรงโปรดให้พระยานครสวรรค์ยกไพร่พลไปทำศึกกู้แผ่นดินญวนคืนให้องเชียงสือไม่สำเร็จ เกิดเหตุไม่ต้องพระประสงค์ขึ้นเป็นเหตุให้พระยานครสวรรค์ถูกโทษประหารชีวิต ปีต่อมาทรงโปรดให้พระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงเทพหริรักษ์เป็นแม่ทัพ ยกทัพเรือไปตีเมืองไซง่อนอีกครั้ง และโปรดให้องเชียงสือไปในกองทัพด้วย ทั้งทรงโปรดให้พระยาวิชิตณรงค์ยกไพร่พลทางบกไปทางเมืองเขมร แล้วเกณฑ์กองทัพเขมรสมทบไปด้วยอีกทางหนึ่ง

            เมื่อไปถึงเมืองเปียมจอซาแดก ถึงแพรก ทางกองทัพไทยให้ทำการสู้รบกับญวนไกเซินหลายครั้ง ญวนสู้ไม่ได้ถอยไป พระยาวิชิตณรงค์ล่วงไปเมืองเปียมบาราย ยกไปตีค่ายบ้านป่ายุง

            ฝ่ายสมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงเทพหริรักษ์ ท้าวพระยานายทัพนายกองและองเชียงสือ ได้เกณฑ์กองทัพพระยาราชาเศรษฐี พระยาทัศดาเมืองบันทายมาศเข้าร่วมทัพยกไปด้วย เข้าปากน้ำเมืองป่าสัก ได้ทำการสู้รบกันกับฝ่ายญวนไกเซินที่มาตั้งค่ายรักษาที่ปากคลองวามะนาว กองทัพไทยต้านไม่ได้ก็ขึ้นตั้งค่ายบนบก แต่ถูกฝ่ายญวนที่รู้ทางและระยะเวลาน้ำขึ้น ก็เอาเรือรบปิดทางไว้แล้วให้ฝ่ายทัพญวนอีกทางก็ตีเข้ามา ทัพกรมหลวงหริรักษ์อยู่ในระหว่างศึกกระหนาบก็ทิ้งเรือรบเรือไล่เสีย แตกขึ้นบกหนีไป

            ครั้นถึง ณ เดือน ๕ ปีมะโรง ฉศก จุลศักราช ๑๑๔๖ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีพระราชดำรัสให้สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงเทพหริรักษ์เป็นแม่ทัพพลทหาร ๕๐๐๐ คน ยกทพไปตีเมืองไซง่อนให้องเชียงสือให้จงได้โปรดให้องเชียงสือไปในกองทัพด้วย ทัพบกนั้นโปรดให้พระยาวิชิตณรงค์เป็นแม่ทัพยกไปทางเมืองเขมร แล้วเกณฑ์กองทัพเขมรสมทบไปด้วยอีกทางหนึ่ง เจ้าพระยาอภัยภูเบศร์จึงเกณฑ์เขมรไปด้วย ๕๐๐๐ พระยาวิชิตณรงค์นำทัพเขมรไปตีเมืองเปียมจอซาแดก ถึงแพรก พระยามันสู้รบกับญวนไกเซินหลายครั้ง ญวนสู้ไม่ได้ถอยไปพระยาวิชิตณรงค์ล่วงไปเมืองเปียมบารายยกไปตีค่ายบ้านป่ายุง ฝ่ายสมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงเทพหริรักษ์ ท้าวพระยา นายทัพนายกองและองเชียงสือกราบถวายบังคมลายกกองทัพเรือออกไปทางทะเลถึงเมืองบันทายมาศ ถึงเกณฑ์กองทัพพระยาราชาเศรษฐี พระยาทัศดา เมืองบันทายมาศเข้าบรรจบทัพยกไปด้วยเข้าปากน้ำเมืองป่าสัก ไปตั้งอยู่คลองวามะนาว ฝ่ายญวนไกเซินมาตั้งค่ายรักษาที่ปากคลองวามะนาว ทางจะลงไปซาแดกล่องโห้ ไซง่อน

            กองทัพกรมหลวงเทพหริรักษ์จะหักลงไปไม่ได้ก็ขึ้นตั้งค่ายบนบก หมายจะตีค่ายบกของญวนให้แตกเสียก่อน จึงยกทัพเรือล่องไป ไม่ได้คิดระวังหลัง ครั้นน้ำมากขึ้น ญวนก็เอาเรือรบลัดมาทางคลององเจือกออกแม่น้ำใหญ่แล้วมาปิดปากคลองวามะนาวด้านหลังทางไว้ ฝ่ายทัพญวนข้างปากคลองลำน้ำเมืองไซง่อนก็ตีเข้ามา เข้าฝ่ายลำน้ำสมิถ่อก็ตีรุกหลังเข้าไป ทัพกรมหลวงหริรักษ์ซึ่งอยู่ในระหว่างศึกกระหนาบก็ทิ้งเรือรบเรือไล่เสีย แตกขึ้นบกหนีไป

เกริกฤทธิ์ เชื้อมงคล ,แรกสร้างพระนคร,2552,สำนักพิมพ์บางกอกบุ๊ค